12

غذاهای ایرانی در ماه‌های سرد سال؛ سفری خوشمزه به طعم‌ها و عطرهای محلی


زمستان فرصتی برای لذت‌بردن از غذاهایی با طبع گرم و طعم‌های غنی است تا لحظاتی دلچسب در کنار خانواده و دوستان برای‌مان رقم بخورد.

با فرا رسیدن فصل سرد و کوتاه شدن روزها، میل ما به غذاهای گرم و مقوی افزایش می‌یابد. زمستان نه‌تنها فرصتی برای پوشیدن لباس‌های گرم و نوشیدن چای داغ است، بلکه بهترین زمان برای لذت بردن از غذاهایی است که طبع ما را گرم می‌کنند و با طعم‌های غنی و عطرهای خاص خود، لحظاتی شیرین و به‌یادماندنی برای‌مان رقم می‌زنند.

غذاهای مخصوص ماه‌های سرد سال در ایران با استفاده از مواد غذایی مقوی و ادویه‌های معطر، به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند. این غذاها، از آش‌های سنتی گرفته تا انواع خورشت‌ها، نه‌تنها روح زمستان را در طعم خود جای داده‌اند، بلکه با گرمایی که به بدن هدیه می‌دهند، بهترین همراهان شب‌های طولانی و سرد هستند. 

با غذاهای مخصوص ماه های سرد سال در ایران بیشتر آشنا شوید:

آش رشته

آش رشته از معروف‌ترین و محبوب‌ترین غذاهای ایرانی است که بوی عطر آن در روزهای سرد زمستانی خانه‌ها را گرم و صمیمی می‌کند. این آش، با ترکیبی از حبوبات مقوی، سبزی‌های تازه، رشته و طعم‌دهنده‌های سنتی مانند نعنا داغ و کشک، نه‌تنها غذایی کامل و مقوی است، بلکه یادآور دورهمی‌های خانوادگی و مهمانی‌های صمیمانه نیز است. آش رشته با طبع گرم و انرژی‌بخش خود، گزینه‌ای عالی برای پیشگیری از سرماخوردگی و تقویت سیستم ایمنی بدن به شمار می‌رود.

آش رشته با تزیین کشک؛ منبع عکس: سایت alamto.com. عکاس: نامشخص

منبع عکس: سایت alamto.com. عکاس: نامشخص

برای تهیه آش رشته ابتدا حبوبات مانند عدس، لوبیا چیتی و نخود را از شب قبل خیس کنید و جداگانه بپزید. سپس پیازهای خلالی شده را سرخ کنید تا طلایی شود. مقداری از پیاز داغ را برای تزیین کنار بگذارید. در یک قابلمه بزرگ، سبزی‌های خردشده مانند جعفری، اسفناج، گشنیز و تره را با کمی روغن تفت دهید و سپس حبوبات پخته را همراه با آب اضافه کنید و اجازه دهید مواد با هم بپزند. پس از جوش آمدن، رشته آش را اضافه کنید و مرتب هم بزنید تا رشته‌ها به هم نچسبند. در انتها کشک را اضافه کنید و اجازه دهید آش جا بیفتد. برای تزیین، از پیاز داغ، نعنا داغ و کشک استفاده کنید و آش را داغ سرو کنید.

خورشت فسنجان

فسنجان از خوش‌عطرترین و اصیل‌ترین خورشت‌های ایرانی است که عطر و طعم بی‌نظیر آن در هر خانه‌ای خاطرات شیرینی خلق می‌کند. این خورشت از ترکیب گردوهای آسیاب ‌شده، رب انار و گوشت مرغ یا قلقلی تهیه می‌شود و بسته به ذائقه افراد، می‌تواند ترش، ملس یا شیرین باشد. این غذای پرانرژی و مقوی، به‌خصوص در روزهای سرد سال، علاوه بر گرمابخشی، یک تجربه غذایی مجلل و بی‌نظیر را همراه دارد.

خورشت فسنجان با تزیین گردو؛ منبع عکس: سایت kalleh.com. عکاس: نامشخص

منبع عکس: سایت kalleh.com. عکاس: نامشخص

برای تهیه خورشت فسنجان، ابتدا گردوهای آسیاب ‌شده را در قابلمه‌ای مناسب بریزید و با کمی روغن تفت دهید تا عطر گردو آزاد شود و رنگ آن کمی تیره‌تر شود. سپس چند لیوان آب سرد، به گردوها اضافه کنید و آن‌ها را روی حرارت ملایم بجوشانید. به‌آرامی هم بزنید تا گردوها روغن بیندازند و خورشت قوام پیدا کند. رب انار را بسته به ذائقه اضافه کنید. طعم خورشت می‌تواند ترش، ملس یا حتی شیرین باشد. اگر مایل بودید، کمی شکر برای تعدیل طعم اضافه کنید. در این مرحله، گوشت مرغ یا قلقلی را که از قبل تفت داده‌اید، به خورشت اضافه کنید و اجازه دهید مواد با هم بپزند و طعم‌ها ترکیب شوند. خورشت را روی حرارت ملایم بپزید تا به غلظت مناسب برسد و روغن بیندازد.

عدسی

عدسی از غذاهای سنتی، سالم و محبوب ایرانی است که به‌خصوص در روزهای سرد سال طرفداران زیادی دارد. این غذای ساده و در عین حال مقوی، از ترکیب عدس و ادویه‌های معطر تهیه می‌شود و گزینه‌ای عالی برای وعده صبحانه یا شام به شمار می‌رود. عدسی با داشتن مقادیر زیادی پروتئین، آهن و فیبر، غذایی مناسب برای تقویت سیستم ایمنی و انرژی‌بخشی است و به‌ویژه برای کودکان و افرادی که نیاز به تقویت دارند، بسیار مفید است.

عدسی با نان پیتا؛ منبع عکس: سایت blog.okcs.com. عکاس: نامشخص

منبع عکس: سایت blog.okcs.com. عکاس: نامشخص

برای تهیه عدسی، ابتدا عدس‌ها را بشویید و حدود یک ساعت خیس کنید تا راحت‌تر پخته شوند. در یک قابلمه، مقداری پیاز خرد شده را با کمی روغن تفت دهید تا طلایی شود. سپس سیب‌زمینی خردشده را به قابلمه اضافه کنید و کمی تفت دهید. عدس‌ها را به‌همراه آب به قابلمه اضافه کنید و اجازه دهید با حرارت ملایم بپزند. پس از نیم‌ پز شدن عدس، مقداری رب گوجه‌ فرنگی، نمک، فلفل سیاه، زردچوبه و در صورت تمایل کمی دارچین یا پودر زیره برای عطر و طعم بیشتر اضافه کنید.

قیمه نثار

قیمه ‌نثار از معروف‌ترین و اصیل‌ترین غذاهای قزوین است که به‌دلیل ترکیب منحصربه‌فرد برنج، گوشت، خلال‌های رنگارنگ و عطر ادویه‌های خاص، جایگاه ویژه‌ای در میان غذاهای سنتی ایرانی دارد. این غذا که معمولا در مهمانی‌ها و مناسبت‌های خاص سرو می‌شود، نمایشی از هنر آشپزی ایرانی است و با عطر و طعمی بی‌نظیر، هر کسی را مجذوب خود می‌کند. قیمه ‌نثار به‌دلیل استفاده از مواد مغذی مانند گوشت، برنج و مغزها، غذایی بسیار مقوی و پر انرژی محسوب می‌شود.

قیمه نثار با زرشک و پسته؛ منبع عکس: سایت redmag.ir. عکاس: نامشخص

منبع عکس: سایت redmag.ir. عکاس: نامشخص

برای تهیه قیمه‌ نثار، ابتدا پیازها را خلالی خرد کنید و در روغن تفت دهید تا طلایی شوند. سپس گوشت خورشتی (ترجیحا گوسفندی) را اضافه کنید و با زردچوبه، فلفل سیاه و کمی دارچین تفت دهید تا عطر ادویه‌ها آزاد شود. در ادامه، مقداری آب اضافه کنید و اجازه دهید گوشت به‌آرامی بپزد. هم‌زمان، برنج را جداگانه آبکش و برای دم کردن آماده کنید. برای تزیین و عطر قیمه ‌نثار، خلال بادام، خلال پسته و خلال پرتقال را در آب گرم خیس کنید تا تلخی آن‌ها گرفته شود. سپس این خلال‌ها را همراه با کمی زعفران دم‌کرده، شکر و گلاب در روغن تفت دهید. در مرحله پایانی، گوشت پخته ‌شده را با برنج مخلوط کنید یا به‌صورت لایه‌لایه برنج و گوشت را در دیس بچینید. در نهایت، خلال‌ها و زرشک تفت‌داده‌ شده را روی غذا بریزید و قیمه‌ نثار خوش‌عطر و رنگارنگ خود را سرو کنید.

هویج‌ پلو

هویج ‌پلو از غذاهای سنتی و محبوب تبریز است که با ترکیب هویج رنده ‌شده، برنج و گوشت، طعمی شیرین و ملایم دارد. این غذا به‌دلیل وجود هویج، سرشار از ویتامین‌ها و مواد مغذی است و به‌عنوان یک گزینه سبک و مقوی برای وعده‌های اصلی، به‌خصوص در فصل سرد، شناخته می‌شود. هویج‌ پلو معمولا با گوشت قلقلی یا مرغ تهیه می‌شود و ظاهر جذاب و رنگارنگ آن، هر سفره‌ای را زیباتر می‌کند.

هویج پلو تبریز؛ منبع عکس: سایت asrhamgaraei.ir. عکاس: نامشخص

منبع عکس: سایت asrhamgaraei.ir. عکاس: نامشخص

برای تهیه هویج ‌پلو، ابتدا هویج‌ها را پوست بگیرید و به‌صورت خلالی نازک یا رنده درشت خرد کنید. سپس در مقداری روغن با کمی شکر تفت دهید تا نرم و کاراملی شوند. در این مرحله، کمی زعفران دم‌کرده اضافه کنید تا عطر و رنگ هویج‌ها دلپذیرتر شود. هم‌زمان، گوشت چرخ‌ کرده را با پیاز رنده‌ شده، نمک، فلفل و زردچوبه مخلوط کنید و به‌شکل قلقلی درآورید یا گوشت‌ها را همراه با رب گوجه‌فرنگی در روغن سرخ کنید و کنار بگذارید. برنج را جداگانه آبکش کنید و در قابلمه، لایه‌ای از برنج و هویج‌های آماده‌ شده را بریزید. می‌توانید گوشت‌های قلقلی یا گوشت چرخ‌کرده سرخ‌شده را نیز میان لایه‌ها قرار دهید. در نهایت، کمی زعفران دم‌کرده روی برنج بریزید و اجازه دهید هویج ‌پلو با حرارت ملایم دم بکشد.

کشمش پلو

کشمش‌ پلو از غذاهای خوشمزه مازندران است که از ترکیب بی‌نظیر برنج و کشمش تفت ‌داده ‌شده، همراه با گوشت یا مرغ، طعمی متفاوت و لذت‌بخش ایجاد می‌کند. این غذا به‌دلیل استفاده از کشمش، سرشار از انرژی، ویتامین‌ها و مواد معدنی است و گزینه‌ای عالی برای وعده‌های اصلی به‌خصوص در روزهای سرد سال محسوب می‌شود و با طعم ملس و عطر خوش زعفران، غذایی شیک برای مهمانی‌ها و انتخابی ساده و سریع برای وعده‌های خانوادگی است.

کشمش پلو با مرغ؛ منبع عکس: سایت cookpad.com/ir. عکاس: نامشخص

منبع عکس: سایت cookpad.com/ir. عکاس: نامشخص

برای تهیه کشمش ‌پلو، ابتدا کشمش پلویی را بشویید و در مقداری آب ولرم خیس کنید. در یک تابه، کشمش‌ها را با کمی روغن یا کره و زعفران دم‌کرده تفت دهید تا نرم و خوش‌عطر شوند. اگر مایلید، می‌توانید مقداری زرشک را نیز برای تنوع طعمی اضافه کنید. در قابلمه‌ای جداگانه، برنج را آبکش و دم کنید و هم‌زمان گوشت مرغ، قلقلی یا گوشت تکه‌ای گوسفند را به دلخواه با کمی پیاز، زردچوبه، فلفل و نمک تفت دهید و سپس با کمی آب بپزید تا نرم شود. پس از دم کشیدن برنج، آن را در ظرفی سرو کنید و کشمش‌های تفت‌داده ‌شده و گوشت یا مرغ را روی برنج قرار دهید.

رشته پلو

رشته ‌پلو از غذاهای اصیل ایرانی است که معمولا در مناسبت‌های خاص تهیه می‌شود. این غذای خوش‌عطر و دلنشین، ترکیبی از برنج و رشته پلویی است که با مواد مغذی مانند خرما، کشمش، زعفران و گوشت سرو می‌شود.

رشته پلو با گوشت قلقلی؛ منبع عکس: سایت rastinshandiz.ir. عکاس: نامشخص

منبع عکس: سایت rastinshandiz.ir. عکاس: نامشخص

برای تهیه رشته ‌پلو، ابتدا برنج را بشویید و در آب جوش بریزید. وقتی برنج نیم‌پز شد، رشته پلویی را به آن اضافه کنید و چند دقیقه بجوشانید تا نرم شود. سپس برنج و رشته را آبکش و برای دم کردن آماده کنید. در قابلمه، ته‌دیگ دلخواه (مثل نان یا سیب‌ زمینی) را بچینید و برنج و رشته را به‌صورت لایه‌لایه داخل قابلمه بریزید. مقداری زعفران دم‌کرده، روی برنج بریزید و اجازه دهید روی حرارت ملایم دم بکشد. برای روی رشته‌پلو، می‌توانید، گوشت قلقلی یا مرغ را با پیاز، نمک، فلفل و زردچوبه آماده کرده و جداگانه سرخ کنید. همچنین، خرما و کشمش را در کمی کره یا روغن تفت دهید. پس از دم کشیدن برنج، رشته‌پلو را در ظرفی بکشید و با گوشت، خرما، کشمش و خلال پسته یا بادام تزیین کنید.  

کله پاچه

کله ‌پاچه از جمله غذاهایی است که در وعده صبحانه یا شام سرو می‌شود و به‌دلیل مواد مغذی مانند کلسیم، پروتئین و آهن، غذایی بسیار مقوی است. کله ‌پاچه، از سر و پاهای گوسفند تهیه می‌شود و با طبع گرم و انرژی‌بخش خود، به‌خصوص در فصل‌های سرد سال، انتخابی عالی برای تقویت بدن است.

کله پاچه مجلسی؛ منبع عکس: سایت parssteel.com. عکاس: نامشخص

منبع عکس: سایت parssteel.com. عکاس: نامشخص

برای تهیه کله ‌پاچه، ابتدا سر و پاچه گوسفند را به‌خوبی تمیز کنید و بشویید. سپس آن‌ها را با آب سرد در قابلمه بزرگی، روی حرارت ملایم قرار دهید. وقتی آب به جوش آمد، کف ایجاد شده روی سطح را با دقت جمع‌آوری کنید تا آب شفاف بماند. پیاز، سیر، زردچوبه، فلفل سیاه و چند برگ بو را به قابلمه اضافه کنید تا عطر و طعم کله ‌پاچه بهتر شود. مراحل پخت کله ‌پاچه، ممکن است، چهار تا ۶ ساعت طول بکشد تا گوشت کاملا نرم و لذیذ شود. در نیمه پخت، نمک را به قابلمه اضافه کنید. پس از آماده شدن، کله ‌پاچه را در ظرف‌های مناسب سرو کنید و آب آن را به‌عنوان پیش‌غذا یا سوپ با نان سنگک و چاشنی‌هایی مانند آب‌لیمو، دارچین و فلفل میل کنید.

حلیم

حلیم از غذاهای سنتی و پرطرفداری است که معمولا به‌عنوان صبحانه یا وعده‌ای مغذی در روزهای سرد سال سرو می‌شود. این غذای خوشمزه با ترکیب گندم و گوشت پخته ‌شده، تهیه می‌شود و به‌دلیل مواد مغذی فراوان، انرژی لازم برای یک روز پرنشاط را تامین می‌کند.

حلیم با تزیین دارچین و کنجد؛ منبع عکس: سایت kalleh.com. عکاس: نامشخص

منبع عکس: سایت kalleh.com. عکاس: نامشخص

برای تهیه حلیم، ابتدا گندم پوست ‌کنده یا بلغور گندم را به‌مدت چند ساعت خیس کنید تا نرم شود. سپس آن را در یک قابلمه بزرگ با آب بپزید و مرتب هم بزنید تا گندم به‌خوبی له شود و به حالت کشدار درآید. در همین حین، گوشت گوسفندی یا مرغ را جداگانه بپزید و پس از پخت، آن را ریش‌ریش کنید. گوشت ریش‌ شده را همراه با گندم، روی حرارت ملایم قرار دهید. مرتب هم بزنید تا مواد کاملا با هم ترکیب شوند و حلیم به قوام برسد. در پایان، کمی نمک اضافه کنید و حلیم را در ظرف‌های مناسب سرو کنید. این غذا را می‌توانید با دارچین، شکر، روغن حیوانی یا کره تزیین کنید و همراه با نان تازه میل کنید.

آش شلغم

آش شلغم با طبع گرم خود، گزینه‌ای عالی برای تقویت سیستم ایمنی در فصل‌های سرد سال محسوب می‌شود و از غذاهای سنتی خراسان جنوبی به شمار می‌آید. ترکیب شلغم با سبزیجات معطر، حبوبات و ادویه‌های خوش‌عطر، این غذا را به یک خوراکی لذیذ و مغذی تبدیل کرده است. آش شلغم به‌دلیل طعم ملایم و خواص درمانی‌اش، به‌ویژه در میان خانواده‌هایی که به تغذیه سالم اهمیت می‌دهند، جایگاه ویژه‌ای دارد.

آش شلغم؛ منبع عکس: سایت roozaneh.net. عکاس: نامشخص

منبع عکس: سایت roozaneh.net. عکاس: نامشخص

برای تهیه آش شلغم، ابتدا حبوبات مانند عدس، لوبیا، نخود را از شب قبل خیس کنید و جداگانه بپزید. سپس در قابلمه‌ای، پیاز خردشده را با کمی روغن تفت دهید تا طلایی شود. مقداری زردچوبه و فلفل سیاه اضافه کنید تا عطر ادویه‌ها آزاد شود. در ادامه، شلغم‌ها را به‌صورت مکعبی یا ورقه‌ای خرد و به قابلمه اضافه کنید و کمی تفت دهید. پس از تفت دادن شلغم، حبوبات پخته‌ شده، برنج یا بلغور گندم  و آب را به قابلمه اضافه کنید و اجازه دهید مواد با حرارت ملایم بپزند. وقتی مواد نیم‌ پز شدند، سبزی آش مانند تره، جعفری، گشنیز و اسفناج خرد شده را اضافه کنید و آش را هم بزنید. آش را تا زمانی که شلغم‌ها نرم شوند و آش قوام پیدا کند، روی حرارت نگه دارید.

خورشت کدو حلوایی

خورشت کدو حلوایی با طعم شیرین و عطر خاص خود، به‌ویژه در فصل پاییز و زمستان محبوبیت زیادی دارد. این غذا با استفاده از کدو حلوایی، گوشت و ترکیب ادویه‌های معطر تهیه می‌شود و به‌دلیل مواد مغذی فراوان کدو، مانند ویتامین‌های A و C و خواص آنتی‌اکسیدانی، غذایی سالم و مقوی برای کودکان و بزرگسالان است.

خورشت کدو حلوایی؛ منبع عکس: سایت delgarm.com. عکاس: نامشخص

منبع عکس: سایت delgarm.com. عکاس: نامشخص

برای تهیه این خورشت، ابتدا کدو حلوایی را پوست بگیرید و به‌صورت مکعبی یا ورقه‌ای برش دهید. سپس در روغن تفت دهید تا کمی نرم و طلایی شود و کنار بگذارید. در قابلمه‌ای جداگانه، پیاز خرد شده را با روغن تفت دهید تا طلایی شود. گوشت خورشتی را اضافه کنید و با زردچوبه، فلفل و کمی دارچین تفت دهید. وقتی گوشت تغییر رنگ داد، مقداری رب گوجه‌فرنگی به آن اضافه کنید و چند دقیقه دیگر تفت دهید تا طعم خامی رب گرفته شود. سپس آب جوش به قابلمه اضافه کنید و اجازه دهید، گوشت روی حرارت ملایم بپزد. وقتی گوشت نیم ‌پز شد، کدوهای تفت‌داده‌ شده را همراه با مقداری آلو بخارا یا کمی شکر برای ایجاد طعم ملس به خورشت اضافه کنید. خورشت را تا زمانی که گوشت و کدو کاملا پخته و جا افتاده شوند، روی حرارت ملایم قرار دهید.

آش شله قلمکار

آش شله قلمکار به‌دلیل زمان و تلاش زیادی که برای آماده‌ سازی آن صرف می‌شود، جایگاه ویژه‌ای، میان غذاهای ایرانی دارد. طعم غنی و بافت لطیف شله قلمکار نیز، آن را به یکی از لذت ‌بخش‌ترین انتخاب‌ها برای روزهای سرد تبدیل کرده است.

آش شله قلمکار با تزیین گوشت قلقلی؛ منبع عکس: سایت blog.okala.com. عکاس: نامشخص

منبع عکس: سایت blog.okala.com. عکاس: نامشخص

برای تهیه آش شله قلمکار که قدمت آن به دوران قاجار برمی‌گردد، باید ابتدا برنج و گندم پوست ‌کنده یا بلغور گندم و حبوبات مانند نخود، لوبیا چیتی، لوبیا قرمز، عدس و ماش را از قبل خیس کنید و جداگانه بپزید. در قابلمه‌ای بزرگ، گوشت گوسفندی یا گوساله (ترجیحا گردن یا ماهیچه) را با پیاز، زردچوبه، فلفل و کمی نمک بپزید تا کاملا نرم شود. پس از پخت، گوشت را ریش‌ریش کنید. در قابلمه‌ای بزرگ‌تر، حبوبات پخته‌ شده، برنج و گندم را با آب ترکیب کنید و روی حرارت ملایم قرار دهید. مواد را مرتب هم بزنید تا آش به قوام برسد. پس از نرم شدن مواد، گوشت ریش‌ شده را به آش اضافه کنید و سپس سبزی آش خرد شده مانند تره، جعفری، گشنیز و اسفناج را به قابلمه بیفزایید. آش را به‌آرامی هم بزنید تا سبزی‌ها پخته و آش به‌خوبی جا بیفتد و بافتی نرم و یکدست داشته باشد.  

فرنی

فرنی از دسرهای سنتی و ساده ایرانی است که معمولا با ترکیب شیر، نشاسته یا آرد برنج و شکر تهیه می‌شود و در مناسبت‌های مختلف مانند افطار ماه رمضان یا به‌عنوان یک خوراک مقوی برای کودکان استفاده می‌شود. فرنی با افزودن گلاب و زعفران، عطر و طعم بی‌نظیری به خود می‌گیرد و گزینه‌ای عالی برای تکمیل سفره‌های ایرانی است.

فرنی با تزیین خلال پسته؛ منبع عکس: سایت salamdonya.com. عکاس: نامشخص

منبع عکس: سایت salamdonya.com. عکاس: نامشخص

برای  تهیه فرنی، ابتدا نشاسته یا آرد برنج را به شیر اضافه کنید و مواد را به‌آرامی هم بزنید تا کاملا در شیر حل شود و گلوله‌ای باقی نماند. سپس قابلمه را روی حرارت ملایم قرار دهید و به هم زدن ادامه دهید تا مخلوط کمی غلیظ شود. در مرحله بعد، شکر را به قابلمه اضافه کنید و به هم زدن ادامه دهید. اگر مایلید، می‌توانید مقداری  گلاب و زعفران دم‌کرده نیز به مواد اضافه کنید تا فرنی عطر و طعم دلپذیرتری بگیرد. فرنی را تا زمانی که به غلظت دلخواه برسد، روی حرارت نگه دارید و مرتب هم بزنید تا ته نگیرد.

کله جوش

کله ‌جوش یا کالجوش، از غذاهای سنتی ایرانی است که با مواد اولیه ساده و در دسترس مانند کشک، پیاز و گردو تهیه می‌شود و به‌دلیل استفاده از کشک و گردو، سرشار از کلسیم و انرژی است. این غذای خوشمزه که به‌ویژه در مناطق مرکزی ایران رواج دارد، به‌عنوان یک وعده سبک و مقوی شناخته می‌شود و گزینه‌ای عالی برای روزهای سرد سال است.

کله جوش با سبزی خوردن؛ منبع عکس: سایت hamshahrionline.ir. عکاس: نامشخص

منبع عکس: سایت hamshahrionline.ir. عکاس: نامشخص

برای تهیه کله ‌جوش، ابتدا پیاز را به‌صورت خلالی خرد کنید و در کمی روغن تفت دهید تا طلایی و نرم شود. سپس مقداری نعنا خشک را به پیاز اضافه کنید و برای چند ثانیه تفت دهید تا عطر نعنا آزاد شود. در قابلمه‌ای دیگر، کشک را با کمی آب رقیق کنید و روی حرارت ملایم قرار دهید. سپس کشک را به ترکیب پیاز و نعنا اضافه کنید و به‌آرامی هم بزنید. در این مرحله، مقداری گردوی خرد شده یا آسیاب ‌شده را به قابلمه بیفزایید تا طعم و بافت کله ‌جوش کامل‌تر شود. کله ‌جوش را روی حرارت ملایم نگه دارید و مرتب هم بزنید تا جوش بیاید و طعم مواد به‌خوبی با هم ترکیب شود. ناگفته نماند، در برخی از مناطق کشور، برای تهیه کله جوش به‌جای کشک از ماست استفاده می‌کنند و در شهرهایی مانند تبریز، کوفته قلقلی هم به آن می‌افزایند.

مرصع پلو

مرصع ‌پلو، از خوش‌ رنگ‌ترین و فاخرترین غذاهای استان فارس است که با ترکیب موادی چون زرشک، خلال پوست پرتقال، پسته، بادام و زعفران تهیه می‌شود. این غذا که به پلوی «جواهر نشان» نیز شهرت دارد، به‌دلیل ترکیب طعم‌های ترش، شیرین و معطر این غذا، همراه با مرغ یا گوشت، تجربه‌ای لذیذ و به‌یادماندنی از آشپزی ایرانی را رقم می‌زند و به‌دلیل استفاده از خلال پسته و بادامی در آن، به‌عنوان غذاهایی با طبع گرم و مناسب برای زمستان شناخته می‌شود.

مرصع پلو با رول مرغ؛ منبع عکس: سایت snapp.ir. عکاس: نامشخص

منبع عکس: سایت snapp.ir. عکاس: نامشخص

برای تهیه مرصع ‌پلو، برنج نیم‌پز شده را دم کنید و روی آن زعفران دم‌کرده بریزید. زرشک، خلال بادام، پسته و پوست پرتقال را جداگانه تفت دهید و طعم‌دار کنید. گوشت یا مرغ را با ادویه‌جات مناسب بپزید و آماده کنید. هنگام سرو، مرغ یا گوشت را در کنار برنج قرار دهید و آن را با مواد رنگارنگ تزیین کنید.

کوفته گردو

کوفته گردو در ارومیه با مایه‌ای متشکل از لپه پخته و له ‌شده، گردوی آسیاب ‌شده، آرد ذرت، تره خردشده، تخم‌مرغ و ادویه‌جات تهیه می‌شود و از آن‌جایی که در ترکیبات آن، گوشت وجود ندارد، برای دوستداران غذاهای گیاهی و سبک، گزینه‌ای ایدئال است.

کوفته گردو؛ منبع عکس: سایت tasvirezendegi.com. عکاس: نامشخص

منبع عکس: سایت tasvirezendegi.com. عکاس: نامشخص

برای تهیه کوفته گردو باید، ابتدا مواد را به‌خوبی ورز دهید تا حالت چسبنده پیدا کند. برای سس این کوفته، پیاز داغ را با نمک، فلفل، زردچوبه، رب گوجه ‌فرنگی و گوجه‌ فرنگی خرد شده تفت دهید، سپس به محتویات سس آب اضافه کنید تا سس بجوشد. کوفته‌ها را به ‌اندازه گردو گرد کنید و درون سس در حال جوش قرار دهید. پس از افزودن تمام کوفته‌ها، شعله را کم کنید تا کوفته‌ها در مدت ۱۰ دقیقه بپرد و سس کمی غلیظ شود.

آبگوشت پلو

آبگوشت پلو یا چلو دیزی از غذاهای محلی کاشان است که از ترکیب برنج، لوبیا سفید کاشان، گوشت آبگوشتی گوسفند یا بره با استخوان، پیاز، سیب‌زمینی استانبولی، زردچوبه، زعفران، فلفل سیاه، نمک و روغن تهیه می‌شود. این غذای مجلسی به‌دلیل طعم لذیذ و ظاهر جذاب، جایگاه ویژه‌ای در سفره‌های مهمانی و مراسم رسمی دارد. عطر ادویه‌های سنتی، همراه با لطافت گوشت و برنج دمی ایرانی، تجربه‌ای فراموش‌نشدنی از آشپزی اصیل ایرانی به ارمغان می‌آورد.

چلو دیزی کاشان؛ منبع عکس: سایت sarashpazpapion.com. عکاس: نامشخص

منبع عکس: سایت sarashpazpapion.com. عکاس: نامشخص

برای تهیه آبگوشت پلو، ابتدا برنج را با آب ولرم و کمی نمک خیس کنید. لوبیا سفید را نیز از شب قبل در آب بخیسانید. در قابلمه‌ای مقداری آب بریزید و روی حرارت متوسط قرار دهید تا به جوش بیاید. سپس گوشت، دنبه و پیاز چهار قاچ‌شده را به آن اضافه کنید. ادویه‌هایی مانند زردچوبه، فلفل سیاه و چوب دارچین را به‌همراه لوبیا سفید به قابلمه بیفزایید. در نیم ساعت آخر پخت، سیب‌زمینی‌های خردشده درشت را به قابلمه اضافه کنید. سپس برنج را با آب، نمک و زعفران دم‌کرده غلیظ به قابلمه گوشت بیفزایید و به‌صورت کته بپزید. پس از دم کشیدن برنج، آبگوشت پلوی شما آماده است.  

خوراک لوبیا

خوراک لوبیا از ترکیب ساده لوبیا، سیب ‌زمینی و ادویه‌های خوش‌عطر تهیه می‌شود. این غذای مغذی که اغلب به‌عنوان یک وعده سبک یا صبحانه گرم سرو می‌شود، به‌دلیل داشتن پروتئین، فیبر و انرژی، انتخابی مناسب برای روزهای سرد سال است.

خوراک لوبیا با تزیین ریحان؛ منبع عکس: farmercafe.uk؛ عکاس: نامشخص

منبع عکس: سایت farmercafe.uk. عکاس: نامشخص

برای تهیه این غذا، ابتدا لوبیا چیتی یا لوبیا قرمز را که از شب قبل خیس کرده‌اید، بپزید. سپس پیاز را خرد کنید و در روغن تفت دهید تا طلایی شود. سیب‌ زمینی خرد شده را به‌همراه رب گوجه ‌فرنگی، نمک، فلفل، زردچوبه و لوبیای پخته‌ شده به قابلمه اضافه کنید. مواد را با مقداری آب مخلوط کنید و اجازه دهید روی حرارت ملایم بپزند تا خوراک به غلظت دلخواه برسد.

قورمه سبزی

قورمه‌ سبزی با ترکیب بی‌نظیر سبزی‌های معطر، گوشت قرمز، لوبیا و لیمو عمانی، طعمی ماندگار به سفره‌های ایرانی می‌بخشد. عطر و طعم خاص این خورشت که با پخت طولانی‌مدت به دست می‌آید، آن را به انتخابی همیشگی برای مهمانی‌ها و وعده‌های خانوادگی تبدیل کرده است.  

قورمه سبزی با پلو؛ منبع عکس: سایت kalleh.com. عکاس: نامشخص

منبع عکس: سایت kalleh.com. عکاس: نامشخص

برای تهیه این خورشت، ابتدا سبزی‌های قورمه مانند جعفری، شنبلیله و گشنیز را خرد و سرخ کنید. گوشت خورشتی (بهتر است برای زمستان از گوشت گوسفندی استفاده کنید) را با پیاز تفت دهید و سپس لوبیا چیتی یا لوبیا قرمز و سبزی سرخ‌ شده را به آن اضافه کنید. لیمو عمانی را پس از سوراخ کردن، به خورش بیفزایید و مقداری آب به آن اضافه کنید. خورش را روی حرارت ملایم بپزید تا کاملا جا بیفتد و روغن بیندازد. نمک، فلفل و زردچوبه نیز در مراحل پایانی اضافه می‌شود. قورمه‌ سبزی همراه با برنج کته یا زعفرانی سرو می‌شود.

خورشت قیمه

خورشت قیمه از غذاهای پرطرفدار و سنتی ایرانی است که با ترکیبی از لپه، گوشت قرمز، سیب ‌زمینی سرخ‌ کرده و چاشنی لیمو عمانی تهیه می‌شود. طعم دلپذیر این غذا، به‌ویژه با عطر لیمو عمانی و ادویه‌های خاص، آن را به انتخابی محبوب برای وعده‌های ناهار و مهمانی‌های خانوادگی تبدیل کرده است.  

خورشت قیمه با سیب زمینی سرخ کرده؛ منبع عکس: سایت kalleh.com. عکاس: نامشخص

منبع عکس: سایت kalleh.com. عکاس: نامشخص

برای تهیه خورشت قیمه، ابتدا لپه را جداگانه بپزید. در قابلمه‌ای دیگر، گوشت خورشتی را با پیاز تفت دهید و سپس زردچوبه، فلفل و رب گوجه‌فرنگی را اضافه کنید. لپه و لیمو عمانی را به قابلمه اضافه کنید و مواد را با مقداری آب بپزید تا جا بیفتند. سیب‌ زمینی‌های خلالی را سرخ کنید و هنگام سرو، روی خورشت قرار دهید. قیمه را همراه با برنج زعفرانی یا کته سرو کرده و از طعم بی‌نظیر آن لذت ببرید.

آش اسفناج

آش اسفناج از آش‌های خوشمزه و مقوی ایرانی است که با ترکیب اسفناج تازه، حبوبات و چاشنی‌های مختلف تهیه می‌شود. این آش، به‌دلیل استفاده از اسفناج سرشار از آهن و ویتامین‌ها است و گزینه‌ای مناسب برای تقویت سیستم ایمنی و انرژی‌بخشی در روزهای سرد سال است. طعم ترش و دلچسب این غذا با اضافه کردن ماست یا کشک، تجربه‌ای لذیذ از آشپزی سنتی ایرانی را به‌همراه دارد.

آش اسفناج با تزیین پیاز داغ؛ منبع عکس: سایت fararu.com. عکاس: نامشخص

منبع عکس: سایت fararu.com. عکاس: نامشخص

برای تهیه آش اسفناج، باید ابتدا حبوبات مانند عدس، نخود و لوبیا را جداگانه بپزید. سپس در قابلمه‌ای، پیاز داغ درست کرده و مقداری زردچوبه به آن اضافه کنید. حبوبات پخته‌ شده، اسفناج خرد شده و برنج یا بلغور را به قابلمه اضافه کنید و اجازه دهید، مواد باهم بپزند. در پایان، نمک و فلفل را اضافه و آش را با کشک، نعنا داغ و پیاز داغ تزیین کنید.

شیر برنج

شیر برنج از دسرهای ساده و خوشمزه ایرانی است که از ترکیب برنج، شیر، شکر و گلاب تهیه می‌شود. این دسر با طعم ملایم و بافت کرمی‌اش، به‌ویژه برای شب‌های سرد و خانواده‌ها، گزینه‌ای مناسب و مقوی است. عطر گلاب و زعفران در شیر برنج، طعم خاصی به این دسر می‌بخشد و آن را به انتخابی محبوب در میان خانواده‌ها تبدیل کرده است.

شیر برنج با تزیین گل محمدی؛ منبع عکس: سایت kalleh.com. عکاس: نامشخص

منبع عکس: سایت kalleh.com. عکاس: نامشخص

برای تهیه شیر برنج، ابتدا برنج شسته شده را با مقداری آب به‌صورت نیم ‌پز درآورید. سپس شیر را به برنج اضافه کنید و به‌آرامی هم بزنید تا برنج کاملا نرم شود. در این مرحله، شکر را اضافه کنید و اجازه دهید تا شکر حل شود. بعد از اینکه برنج نرم شد، گلاب و کمی زعفران دم‌کرده را به آن بیفزایید و به‌خوبی هم بزنید.

دو پیازه میگو

دو پیازه میگو از خوش‌طعم‌ترین غذاهای جنوبی و دریایی است که به‌دلیل طبع گرم، سرعت پخت بالا و خواص تغذیه‌ای فراوان، برای فصل زمستان بسیار محبوب است. میگو سرشار از پروتئین، ویتامین‌ها و مواد معدنی است و به‌ویژه در کنار سبزیجات یا در قالب انواع خوراک‌ها و پیش‌غذاها به کار می‌رود.  

دو پیازه میگو با قارچ؛ منبع عکس: سایت blog.okcs.com. عکاس: نامشخص

منبع عکس: سایت blog.okcs.com. عکاس: نامشخص

برای تهیه دو پیازه میگو، ابتدا میگوها را پاک کنید و با مقداری سیر رنده ‌شده، آبلیمو، فلفل سیاه، تخم گشنیز و زردچوبه به‌مدت ۳۰ دقیقه مزه‌‌دار کنید. پیازهای نگینی ریز را با روغن تفت دهید تا رنگ آن‌ها طلایی و کاراملی شود. سپس پوره گوجه‌فرنگی و سیر رنده شده را به پیازهای تفت داده شده اضافه کنید. سپس، فلفل سیاه و نمک را به دلخواه اضافه کرده و حرارت را ملایم کنید. میگوها را به سس دوپیازه اضافه کنید و اجازه دهید که بپزند. این غذا را می‌توانید با برنج زعفرانی و سبزیجات پخته سرو کنید.  

آش چغندر

آش چغندر از آش‌های سالم و خوشمزه استان قزوین است که با ترکیب چغندر، حبوبات، سبزیجات و ادویه‌های معطر تهیه می‌شود. این آش به‌دلیل وجود چغندر در مواد اولیه‌اش، سرشار از آهن و ویتامین‌‌های مختلف است و به تقویت سیستم ایمنی و انرژی بدن در روزهای سرد کمک می‌کند. رنگ قرمز و جذاب این آش علاوه بر طعم خوب، به سفره‌ها جلوه‌ای ویژه می‌بخشد.

آش چغندر؛ منبع عکس: سایت blog.okala.com. عکاس: نامشخص

منبع عکس: سایت blog.okala.com. عکاس: نامشخص

برای تهیه آش چغندر، ابتدا چغندر را بخارپز و رنده کنید. سپس حبوبات مانند نخود، لوبیا و عدس پخته‌ شده را در قابلمه‌ای بریزید و  به آن برنج یا بلغور، سبزی آش و چغندر رنده ‌شده اضافه کنید. مواد را با نمک، زردچوبه و فلفل مزه‌دار کنید و اجازه دهید به‌آرامی بپزند. در پایان، آش را با کشک یا نعنا داغ تزیین و به‌صورت گرم سرو کنید.

بریانی اصفهان

بریانی اصفهان از غذاهای اصیل و معروف این شهر است که به‌ویژه در فصول سرد و در مراسم‌های خاص سرو می‌شود. این غذا با گوشت سردست گوسفندی تهیه می‌شود و به‌دلیل ترکیب خاص ادویه‌ها، طعمی بی‌نظیر دارد. برای تهیه بریانی اصفهان، ابتدا پیاز را نگینی خرد کنید و در قابلمه‌ای تفت دهید. پس از سبک شدن پیازها، گوشت سر دست گوسفندی و دنبه را به آن اضافه کنید و روی آن آب بریزید تا گوشت‌ها کاملا پخته شوند و آب کمی در قابلمه باقی بماند. پس از پخت، گوشت و دنبه را خارج و چرخ کنید. سپس به آن زعفران دم کرده، نعنا خشک، نمک و فلفل سیاه اضافه و دوباره چرخ کنید. این مخلوط را کنار بگذارید.

در قابلمه‌ای دیگر، جگر سفید را با آب و پیاز خرد شده، بپزید تا آب آن بخار شود، سپس آن را تفت دهید. بعد از سرد شدن مخلوط جگر و پیاز، آن را چرخ کنید و با خلال پسته و بادام و گردو مخلوط کنید. سپس گوشت و دنبه چرخ شده را مانند همبرگر شکل دهید و در روغن داغ سرخ کنید. بریانی را روی نان داغ بگذارید و از آب گوشت که کنار گذاشته بودید، روی آن بریزید.

بریانی اصفهان با ترشی؛ منبع عکس: kianpour-house.com؛ عکاس: نامشخص

منبع عکس: سایت kianpour-house.com. عکاس: نامشخص

اگر شما هم غذاهای محبوب ایرانی دیگری را می‌شناسید که مناسب روزهای سرد زمستانی هستند، خوشحال می‌شویم که نظر و پیشنهادهای خود را با مخاطبان کجارو در میان بگذارید. تجربه‌های و دستورات غذایی شما می‌توانند سفره‌های زمستانی دیگران را گرم‌تر و لذت‌بخش‌تر کنند.

منبع عکس: سایت lostrecipesfound.com. عکاس: نامشخص

پرسش‌های متداول

غذاهای مخصوص ماه‌های سرد سال در ایران کدامند؟

غذاهای مخصوص ماه‌های سرد سال شامل بریانی اصفهان، خورشت فسنجان، آش چغندر، آش رشته، میگو، شیربرنج، فرنی، کاله جوش، چلو گوشت، هویج‌پلو، مرصع پلو، آش اسفناج، عدسی و خوراک لوبیا اشاره کرد.

خورشت‌های مخصوص ماه‌های سرد سال در ایران کدامند؟

از خورشت‌های مخصوص فصل سرد سال می‌توان به خورشت‌هایی مانند فسنجون، کدو حلوایی، قیمه و قورمه سبزی اشاره کرد.

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا